Την ίδια εποχή, οι Ελληνικές τράπεζες, αφενός με όπλο την απελευθέρωση της καταναλωτικής πίστης, επί εποχής Καρατζά, ως Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας και αφετέρου σύμφωνα με την… μόδα της εποχής προέβαιναν στη δημιουργία κάποιων νέων πιστωτικών προϊόντων.
Τα νέα αυτά πιστωτικά προϊόντα παρουσίαζαν ελαστικότητα και ευελιξία στην επιτοκιακή τους επιβάρυνση, δηλαδή το επιτόκιό τους συμφωνούνταν κυμαινόμενο, προκειμένου ο εκάστοτε δανειολήπτης να απολαμβάνει τα οφέλη από τις αντίστοιχες μειώσεις των διατραπεζικών επιτοκίων αλλά και εν μέρει, να μοιράζεται και να επιβαρύνεται με τον κίνδυνο της αύξησης του κόστους του χρήματος στις χρηματαγορές.
«Αύξηση του κόστους του χρήματος», σημαίνει ότι μια κίνηση του διατραπεζικού επιτοκίου προς υψηλότερα επίπεδα, θα επιβάρυνε το κόστος δανεισμού χρήματος για τις τράπεζες και επομένως, επιβάρυνε αναλόγως και αντιστοίχως το πιστωτικό προϊόν του εκάστοτε καταναλωτή, με το αυξημένο αυτό κόστος. Αντιστοίχως, όμως, μια μείωση του διατραπεζικού επιτοκίου θα έπρεπε να παράγει αυτόματες ανάλογες και αντίστοιχες μειώσεις επιτοκίων όλων των δανείων που είχαν συμφωνηθεί ως κυμαινόμενα.
Όλα αυτά, βεβαίως, υποτίθεται ότι θα μπορούσαν να συμβαίνουν σε καθεστώς μιας πλήρως απελευθερωμένης και άκρως ανταγωνιστικής διατραπεζικής αγοράς, γεγονός το οποίο (σύμφωνα με την αποτυχημένη Οικονομική Σχολή του Σικάγο) θα οδηγούσε σε μια αυτορρυθμιζόμενη πορεία της αγοράς προς διαρκώς χαμηλότερα επιτόκια, που, τελικά, θα κατέληγαν σε όφελος του καταναλωτή-δανειολήπτη...
Ωστόσο, η πράξη απέχει έτη φωτός από την κάθε οικονομική θεωρία. Έτσι, η θεωρία περί αυτορρύθμισης των αγορών, για την οποία καμάρωνε η Σχολή του Σικάγο και τα μέτρα της οποίας υιοθετεί και εφαρμόζει το ΔΝΤ και γενικώς, όλοι οι νεοφιλελεύθεροι επί γης, αποδείχτηκε εσφαλμένη και μάλιστα, σε επιστημονικό επίπεδο, αφού το Νόμπελ Οικονομικών του 2011 το κέρδισαν οι Οικονομολόγοι, Τόμας Σάρτζεντ και Κρίστοφερ Σιμς, οι οποίοι απέδειξαν το λάθος της.
Αυτό το άρθρο όμως, δεν γράφεται προκειμένου να ανατρέξει σε ιστορικά στοιχεία οικονομικής φύσεως αλλά προκειμένου να αναδείξει μια τεράστια απάτη που στήθηκε και παίχτηκε σε βάρος όλων αυτών των δανειοληπτών, οι οποίοι επέλεξαν τη μορφή του κυμαινόμενου επιτοκίου στις δανειακές τους συμβάσεις.
Ήδη τον προηγούμενο μήνα, τον Ιούνιο του 2012 «έσκασε» σαν βόμβα στην Αγγλία, το σκάνδαλο της Barclays, σύμφωνα με το οποίο ο γνωστός τραπεζικός κολοσσός, σε συνεργασία με στελέχη της ίδιας της Τράπεζας της Αγγλίας, κατηγορείται ότι χειραγωγούσε τα επιτόκια Libor και Euribor σε διαρκώς υψηλότερα και πάντως, μη ανταποκρινόμενα στις συνθήκες της αγοράς επίπεδα...
Το πρόστιμο που επέβαλε η UK FSA (UK Financial Services Authority), δηλαδή η Οικονομική Εποπτική Αρχή της Μεγάλης Βρετανίας, ύψους 290 εκατ. Στερλινών (362 εκατ. ευρώ).
Εκτιμάται ότι το επιτόκιο αυτό επηρεάζει σε πρώτο επίπεδο το δανεισμό των τραπεζών, όμως με βάση αυτό το δείκτη (όπως και το αντίστοιχο επιτόκιο Euribor για τις οικονομίες της ευρωζώνης) προσαρμόζονται και τα δάνεια που δίνονται σε ιδιώτες (νοικοκυριά και επιχειρήσεις). Υπολογίζεται ότι με το επιτόκιο Libor συνδέονται δάνεια και χρηματοπιστωτικοί τίτλοι συνολικής αξίας 800 τρισ. δολαρίων (630 τρισ. ευρώ).
Η έρευνα ήδη επεκτείνεται στην δυτική όχθη του Ατλαντικού (ΗΠΑ), όπου ολόκληρες Αμερικανικές πολιτείες ετοιμάζονται να στραφούν κατά των πιστωτών τους, ενόψει των αποκαλύψεων περί χειραγώγησης των διατραπεζικών επιτοκίων, τα οποία με τη σειρά τους επιβάρυναν το κόστος της αγοράς χρήματος.
Ήδη ο επικεφαλής της τράπεζας, Μάρκους Έιτζις, παραιτήθηκε αλλά το θέμα δεν πρόκειται να κλείσει με μια παραίτηση, καθώς από την παράσταση των ψευδών γεγονότων και την τεχνητή και παράνομη βεβαίως, μόχλευση του ύψους των επιτοκίων, φέρονται να επλήγησαν τράπεζες, πολίτες αλλά και ολόκληρα κράτη (υπενθυμίζω ως εκ περισσού ότι στην δεύτερη δανειακή σύμβαση της Ελλάδας με το ΔΝΤ, την Τρόικα και την ΕΚΤ, ο υπολογισμός του επιτοκίου δανεισμού γίνεται με βάση το…φουσκωμένο Euribor!)
Και σε αυτό το σημείο, είναι ώρα να αποστούμε από την μακροοικονομία των αγορών και να περάσουμε στο μικροοικονομικό πεδίο του κάθε δανειολήπτη, ο οποίος έλαβε χορήγηση δανείου με κυμαινόμενο επιτόκιο, συνδεδεμένο με το επιτόκιο Euribor ή Libor.
Πέρα, λοιπόν, από την συνήθη άρνηση των τραπεζών να αποκλιμακώνουν τα επιτόκια χορηγήσεων, όταν μεσολαβεί αντίστοιχη μείωση του διατραπεζικού επιτοκίου (Euribor ήLibor - πρακτική η οποία έχει ήδη νομολογηθεί παράνομη ως καταχρηστική), πέρα από τις κρυφές επιβαρύνσεις (πχ με το έτος των 360 ημερών), τα παράνομα «έξοδα» (έξοδα φακέλου, έξοδα επαναξιολόγησης κλπ), τις «προμήθειες» και τόσα άλλα παράνομα, που καλούνται να πληρώνουν οι δανειολήπτες, έρχεται στην επιφάνεια ένα στοιχείο, απόλυτα κρίσιμο και πλήρως ανατρεπτικό, ακόμα και της νομίμου υποστάσεως της κάθε οφειλής.
Ο κάθε δανειολήπτης, κατά το χρόνο τοκοφορίας του δανείου του, έστω και από ενήμερη οφειλή, επιβαρύνθηκε με τοκογλυφικούς τόκους, εξαιτίας μιας διατραπεζικής αγοράς που λειτουργούσε σαν καρτέλ και ωθούσε σε διαρκώς υψηλότερα επίπεδα τα διατραπεζικά επιτόκια.
Αυτό όμως, αποτελεί τετελεσμένη απάτη σε βάρος του κάθε τελικού καταναλωτή-δανειολήπτη, διότι ο κάθε δανειολήπτης προέβη σε περιουσιακή διάθεση και υποχρεώθηκε σε καταβολές επειδή του παρουσιάστηκε ψευδώς, ως νόμιμη, αληθής και υποστατή η εκάστοτε προβαλλόμενη από την τράπεζα αξίωση, τουλάχιστον κατά το μέρος των απαιτητών τόκων και με την επιφύλαξη της κεφαλαιοποίησης τους, οπότε εγείρεται και μείζον θέμα τοκογλυφικής παραγωγής χρέους κατά κεφάλαιο.
Οι παραγόμενες από αυτή την αιτία απαιτήσεις, ως προϊόντα παράνομης λειτουργίας της διατραπεζικής αγοράς, πάσχουν απόλυτη ακυρότητα. Κατόπιν αυτών, η μπάλα, περνάει πια στην κατοχή των δανειοληπτών καταναλωτών αλλά και των αρμόδιων Εισαγγελέων.
Οι δεύτεροι καλούνται να ερευνήσουν τυχόν προεκτάσεις του σκανδάλου αυτού στην ελληνική διατραπεζική αγορά και τυχόν εμπλοκή Ελλήνων, υψηλόβαθμων τραπεζικών στελεχών. Οι πρώτοι καλούνται από την συγκυρία να αποδείξουν, ότι έπεσαν θύματα απάτης και να διεκδικήσουν τα εξ αυτής της αιτίας αχρεωστήτως καταβληθέντα.
Όπως και να έχει, όσο υπάρχουν δικαστές που εκδίδουν αποφάσεις σαν την 5101/2011 απόφαση του Εφετείου Αθηνών, που κρίνει άκυρο ως καταχρηστικό τον όρο περί κυμαινόμενου επιτοκίου, τόσο αγώνας απέναντι στην θεσμοθετημένη τοκογλυφία θα συνεχίζεται…
Γράφει ο Μάριος Μαρινάκος στο De iure
από Αγγελική Σαντή:
ΑπάντησηΔιαγραφήτο τεκμήριο νομιμότητας που περιβάλλει τον τρόπο λειτουργίας των τραπεζικών/τοκογλυφικών ιδρυμάτων σε συνδυασμό με την δυνατότητα στήριξης ενός πολυδάπανου δικαστικού αγώνα, είναι αυτό που αναχαιτίζει τους οφειλέτες να εγείρουν αξιώσεις. σε όσες υποθέσεις χειρίστηκα προσωπικά τα στοιχεία που μου χορηγήθηκαν από την τράπεζα ήταν ελλειπή και βέβαια μου χορηγήθηκαν πολύ αργότερα από την αίτησή μου. είναι προφανές ότι επιθυμούν να διατηρήσουν το άβατο. επί πλέον επιδιώκουν όλους αυτούς τους όρους που "φοβούνται" ότι θα πρέπει να εξηγήσουν στα δικαστήρια, να τους περιβάλλουν με σύμβαση αναγνώρισης χρέους δια νεωτέρων συμβάσεων (υποτίθεται ρύθμισης χρεών)
από
ΑπάντησηΔιαγραφήXanthippi G-Lav:
Οι δανειολήπτες φοβούνται μια μακρόχρονη πολυδάπανη νομική ταλαιπωρία.Ας μην ξεχνούν όμως ότι θα υπάρχει εκκρεμοδικία και συνεπώς αναχαίτιση των τραπεζικών "ορέξεων" μέχρι εκδίκασης.Δεν υπάρχει άλλος δρόμος.Χρειαζόμαστε δεδικασμένα και γι αυτούς που δεν μπορούν..
Σε αυτην την κατηγορία ανήκουν και τα στεγαστικά με κυμαινόμενο επιτόκιο σε ελβετικό φράγκο.Μιλάμε για "επιθετικό" δανεισμό εκ μέρους των τραπεζών
Κατ' αρχάς, χαιρετίζω τα δυο σχόλια των κυρίων που προηγήθηκαν.
ΑπάντησηΔιαγραφήΩς εκ περισσού (διότι από τον γραπτό τους λόγο, αντιλαμβάνομαι ότι απευθύνομαι σε νομομαθείς, που γνωρίζουν τα πράγματα, ενδεχομένως καλύτερα από εμένα) επισημαίνω ότι τεκμήριο νομιμότητας των δανειακών συμβάσεων και εν γένει των τραπεζικών πράξεων, δεν υπάρχει, ούτε ως θεσμός, ούτε ως εθιμικό δίκαιο.
Η δικαστηριακή πραγματικότητα είναι ότι, αν και μπορούμε να αποκαλύψουμε και να προτείνουμε πλήθος παρανομιών που εμπεριέχεται στους Γενικούς Όρους των Συναλλαγών (εφεξής ΓΟΣ) που συμπεριελήφθησαν σε κάθε δανειακή σύμβαση και επέδρασαν στη διαμόρφωση του υψους της οφειλής, ωστόσο αντιμετωπίζουμε πολύ μεγάλο πρόβλημα στην νομική αντιμετώπιση της δεύτερης σύμβασης ή έστω, υλικής ενέργειας της εκταμίευσης των χρημάτων. Αν και στην διχογνωμία αυτή η προσωπική μου άποψη είναι ότι πρόκειται περί υλικής ενέργειας, όποια κι αν είναι η νομική θεώρηση αυτού του συμβάντος, δεν παύει να αποτελεί κρίσιμο πραγματικό γεγονός: Δηλαδή, τα χρήματα δόθηκαν.
Αυτό αποτελεί το ισχυρότερο, ίσως, όπλο των τραπεζών έναντι των δανειοληπτών. Η υλική αυτή ενέργεια δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Συνέβη και εξ αυτής παράγονται δικαιώματα και υποχρεώσεις, όπως προβλέπονται στην εκάστοτε δανειακή σύμβαση.
Μια ισχυρή αντίθετη επιχειρηματολογία έχει να κάνει με την προέλευση των χρημάτων που χορηγούν οι Τράπεζες και τον εν γένει τρόπο παραγωγής χρεωστικού χρήματος (σχετικά, α. το άρθρο του Βαρουφάκη: Τι εστί τράπεζα σήμερον και β. Η δυνατότητα δημιουργίας λογιστικού χρήματος από τις τράπεζες μέσα στο πλαίσιο του τραπεζικού συστήματος κλασματικών αποθεμάτων, μετά το άρθρο 123 της Συνθήκης της Λισαβώνας) αλλά και πάλι, η εκταμίευση των χρημάτων, με την οποία ο δανειολήπτης έλαβε το προϊόν της σύμβασης δανείου, δηλαδή τα χρήματα, αποτελεί -συνήθως- το κρίσιμο επίδικο γεγονός, δίχως ο εκάστοτε Δικαστής να επεκτείνεται σε όλα τα ανωτέρω ζητήματα που μόλις έθιξα.
Αφετέρου, ναι, η διεκδίκηση του δικαίου είναι μια μακρόχρονη και πολυδάπανη διαδικασία αλλά είναι μονόδρομος. Καλό είναι οι δανειολήπτες να ζητούν και να λαμβάνουν εγκαίρως πλήρες αντίγραφο του δανειακού τους φακέλου που τηρείται στην τράπεζα, το οποίο εξάλλου δικαιούνται δυνάμει της διατάξεως του αρθρ 47 παρ 3 του Ν. 2873/2000.
Τέλος, όσον αφορά τα δάνεια που χορηγήθηκαν σε συνάλλαγμα, πάντα κατά την προσωπική μου άποψη, πρόκειται για επιθετική εμπορτική πρακτική, η οποία προωθήθηκε με αντίστοιχη επιθετική εμπορική διαφήμιση και υπήγαγε τεράστιο μέρος των ευρωπαϊκών λαών σε κίνδυνο ξένο προς την καταναλωτική τους ιδιότητα. Κατά δε το μέρος που τώρα οι δανειολήπτες βρίσκονται αντιμέτωποι με πολλαπλασιασμένα χρέη και καλούνται σε περιουσιακή διάθεση, έχουμε ενδεχόμενα και την τέλεση του εγκλήματος της απάτης.
Αλλα όλα αυτά τελούν υπό την αίρεση ότι θα βρεθεί Δικαστής να ακούσει αυτούς τους ισχυρισμούς, να τους διαβάσει, να τους καταλάβει και να αποδώσει Δικαιοσύνη, όχι σταθμίζοντας ότι με την απόφασή του μπορεί να προκαλέσει την ενδεχόμενη κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος της χώρας (το οποίο, άλλωστε, έχει ήδη κατερρεύσει από δικές του πράξεις ή/και παραλείψεις) αλλά ότι με την απόφασή του μπορεί να βάλει τον πρώτο, τον θεμέλιο λίθο μιας πραγματικής εξυγείανσης των ιδιωτικών και δημόσιων οικονομικών.
Ευχαριστώ τα νομικά ανάλατα και για τις αναδημοσιεύσεις των άρθρων μου και για τον χώρο που μου παρέχουν για αυτό το σχόλιο.
Με εκτίμηση,
Μάριος Μαρινάκος