Η μάχη του Κουρσκ, γνωστή επίσης ως η μάχη στη Κούρσκαγια Ντουγκά – Τόξο του Κούρσκ (5 Ιουλίου – 23 Αυγούστου του 1943) ήταν μια από τις αποφασιστικές και βασικότερες μάχες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και του Μεγάλου Πατριωτικού πολέμου, μετά την οποία ο Κόκκινος Στρατός πέρασε σε γενική αντεπίθεση, ενώ τα γερμανικά στρατεύματα έχασαν ολοκληρωτικά τη στρατηγική πρωτοβουλία.
Μαζί με τη μάχη του Στάλινγκραντ θεωρείται ως σημείο καμπής στη πορεία του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου. Η μάχη του Κουρσκ ήταν η μεγαλύτερη ακολουθία αρματομαχιών στην ιστορία: σε αυτήν συμμετείχαν πάνω από 2,5 εκατομμύρια άτομα, 10.000 τεθωρακισμένα άρματα μάχης, και 5.000 αεροσκάφη σε ένα μέτωπο πολέμου που καλούνταν ως «Τόξο του Κουρσκ».
Μετά την ήττα της στη Μάχη του Στάλινγκραντ, η Βέρμαχτ θα έβαζε το τελευταίο της μεγάλο στοίχημα κατά του Κόκκινου Στρατού, στην περιοχή πέριξ της πόλης Κουρσκ, 450 χλμ. νότια της Μόσχας. Εκεί οι σοβιετικές δυνάμεις είχαν σχηματίσει μια σφήνα στις γραμμές των Γερμανών, την οποία αυτοί τώρα ήλπιζαν να εξαλείψουν. Οι Σοβιετικοί, όμως, χάρη στην εξαίρετη κατασκοπεία τους, είχαν γνώση των γερμανικών προθέσεων. Μάλιστα, λέγεται ότι ο Στάλιν είχε στα χέρια του ένα αντίγραφο του σχεδίου της επιχείρησης, τρεις ημέρες προτού το υπογράψει ο Χίτλερ.
Εκμεταλλευόμενοι και την καθυστέρηση των Γερμανών, οι οποίοι περίμεναν την άφιξη νέων όπλων στο μέτωπο, οι Σοβιετικοί κατασκεύασαν γύρω από το Κουρσκ μια ζώνη αμυντικών οχυρώσεων βάθους 250 χλμ., τουλάχιστον δέκα φορές βαθύτερη από την περίφημη γραμμή Μαζινό. Με βάθος τριπλάσιο αυτού που χρειαζόταν για να σταματήσει τη γερμανική επίθεση, ήταν η πιο ισχυρή αμυντική γραμμή που είχε κατασκευαστεί ποτέ. Όταν οι γερμανικές δυνάμεις είχαν πλέον εξαντληθεί εναντίον της, ο Κόκκινος Στρατός εξαπέλυσε την αντεπίθεσή του.
Η Μάχη του Κουρσκ, κρίσιμη και για τις δύο πλευρές, άρχισε στις 5 Ιουλίου του 1943 και έληξε στις 23 Αυγούστου με νίκη της ΕΣΣΔ. Θεωρείται η πιο αιματηρή σύγκρουση με τη συμμετοχή τεθωρακισμένων στην παγκόσμια πολεμική ιστορία. Ακόμη, ήταν η πρώτη μάχη στην οποία αποκρούστηκε μια επίθεση κεραυνοβόλου πολέμου (Blitzkrieg), ενώ για πρώτη φορά μια σοβιετική εξόρμηση απέβαινε επιτυχής το καλοκαίρι. Τέλος, μετά την τιτανομαχία του Κουρσκ, ο Κόκκινος Στρατός, παρά τις τεράστιες απώλειες, θα πέρναγε οριστικά από την άμυνα στην επίθεση, προελαύνοντας δυτικά, μέχρι την καρδιά του Τρίτου Ράιχ.
Το «Τόξο του Κουρσκ» είναι μια προεξοχή, που δημιουργήθηκε στο κέντρο του σοβιετικό-γερμανικού μετώπου κατά τη διάρκεια της χειμερινής επίθεσης του Κόκκινου Στρατού και της αντεπίθεσης των γερμανικών στρατευμάτων στην Ανατολή Ουκρανία, με βάθος έως 150 και με πλάτος έως 200 χιλιόμετρα.
Έχει καθιερωθεί η μάχη του Κουρσκ να χωρίζεται σε 3 στάδια:
- Η αμυντική επιχείρηση του Κουρσκ (5 -23 Ιουλίου)
- Η επιχείρηση επίθεσης στο Οριόλ (12 Ιουλίου – 18 Αυγούστου)
- Η επιχείρηση επίθεσης στο Μπέλγκοροντ και Χάρκοβο (3 – 23 Αυγούστου)
Τα σοβιετικά στρατεύματα ήταν υπό τη διοίκηση του Γκεόρκγι Ζούκοφ, Νικολάι Βατούτιν, Ιβάν Κόνεφ και του Κωνσταντίν Ροκοσόφσκι.
Τα γερμανικά στρατεύματα ήταν υπό τη διοίκηση του Έριχ φον Μανστέιν, Γκιούντερ Χανς φον Κλιούγκε, Βάλτερ Μόντελ, Γκέρμαν Γκοτ.
Η γερμανική διοίκηση αποφάσισε να πραγματοποιήσει μια μεγάλη στρατηγική επιχείρηση στην προεξοχή του Κουρσκ το καλοκαίρι του 1943. Προγραμματίζονταν να διεξαχθούν δύο συγκλίνοντα χτυπήματα σε μία από τις περιοχές των πόλεων Οριόλ (από το Βορρά) και Μπέλγκοροντ (από το Νότο). Οι ομάδες επίθεσης έπρεπε να σμίξουν στην περιοχή του Κουρσκ θέτοντας σε κλοιό τα στρατεύματα του Κεντρικού μετώπου και του μετώπου Βορόνεζ του Κόκκινου Στρατού. Η επιχείρηση έλαβε την κωδική ονομασία Citadel. Για την διεξαγωγή της επιχείρησης Citadel η γερμανική διοίκηση συγκέντρωσε 50 μεραρχίες, μεταξύ των οποίων 16 τεθωρακισμένες και μηχανοκίνητες. Το συγκρότημα στρατευμάτων αποτελούταν τουλάχιστον από 900.000 άτομα, περίπου 2.700 τεθωρακισμένα άρματα μάχης και 2.000 αεροσκάφη.
Οι αριθμοί αυτοί αντιπροσώπευαν περίπου το 70% των τεθωρακισμένων μεραρχιών, έως 30% των μηχανοκίνητων και πάνω από 20% μεραρχιών πεζικού, όπως επίσης και το 65% όλων των πολεμικών αεροσκαφών που δραστηριοποιούνταν στο σοβιετικό-γερμανικό μέτωπο, οι οποίες είχαν συγκεντρωθεί σε μία περιοχή, η οποία αποτελούσε μόλις το 14% του μήκους του.
Το σοβιετικό συγκρότημα στρατευμάτων συμπεριλάμβανε πάνω από 2 εκατ. άτομα, πάνω από 5.000 τεθωρακισμένα οχήματα και αυτοκινούμενα πυροβόλα, όπως επίσης και 3.000 περίπου αεροσκάφη. Τα σοβιετικά στρατεύματα είχαν περίπου διπλή υπεροχή σε σχέση με τα γερμανικά στρατεύματα που τους αντιστέκονταν στο Κουρσκ.
Θεωρείται ως το πιο γνωστό επεισόδιο της 50ημερης αντιπαράθεσης στο Τόξο του Κουρσκ. Στις 12 Ιουλίου στην περιοχή του σιδηροδρομικού σταθμού της Πρόχοροφκα σημειώθηκε η μεγαλύτερη σύγκρουση τεθωρακισμένων του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Και από τις δύο πλευρές συμμετείχαν έως 1.200 τεθωρακισμένα άρματα μάχης και αυτοκινούμενες μονάδες.
Αναπτύσσοντας την επίθεση, οι σοβιετικές δυνάμεις ξηράς, έχοντας την υποστήριξη των 2 και 17 στρατευμάτων αέρος, όπως επίσης και της αεροπορίας μεγάλων αποστάσεων, απώθησαν τον αντίπαλο προς τα δυτικά σε απόσταση 140-150 χλμ, απελευθέρωσαν το Οριόλ, το Μπέλγκοροντ και το Χάρκοβο.
Στις 23 Αυγούστου με την κατάληψη του Χαρκόβου ολοκληρώθηκε η επιχείρηση επίθεσης του Μπέλγκοροντ-Χάρκοβο, η οποία ήταν το τελευταίο σκέλος της μάχης του Κουρσκ.
Σύμφωνα με τις σοβιετικές πηγές, η Βέρμαχτ έχασε στη μάχη του Κουρσκ πάνω από 500.000 στρατιώτες και αξιωματικούς, 1.500 τεθωρακισμένα. Οι απώλειες των σοβιετικών στρατευμάτων ανήλθαν σε 254.470 άτομα και πάνω από 3.000 μονάδες τεθωρακισμένων οχημάτων.
Μετά τη μάχη πάνω από 100.000 άτομα είχαν τιμηθεί με παράσημα και μετάλλια, 231 άτομα έλαβαν τον τίτλο του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης. 132 μονάδες έλαβαν τον τίτλο της φρουράς, 26 έλαβαν τιμητικούς τίτλους.
Στις 23 Αυγούστου, την ημέρα της ήττας του γερμανικού στρατού από τα σοβιετικά στρατεύματα στη μάχη το Κουρσκ, σύμφωνα με τον Ομοσπονδιακό νόμο υπ. Αρ. 32 FZ με ημερ. 13 Μαρτίου του 1995 «Περί των ημερών της στρατιωτικής δόξας (ημέρες νίκης) της Ρωσίας» γιορτάζεται η Ημέρα της Στρατιωτικής Δόξας της Ρωσίας.
Μετά την ήττα της στη Μάχη του Στάλινγκραντ, η Βέρμαχτ θα έβαζε το τελευταίο της μεγάλο στοίχημα κατά του Κόκκινου Στρατού, στην περιοχή πέριξ της πόλης Κουρσκ, 450 χλμ. νότια της Μόσχας. Εκεί οι σοβιετικές δυνάμεις είχαν σχηματίσει μια σφήνα στις γραμμές των Γερμανών, την οποία αυτοί τώρα ήλπιζαν να εξαλείψουν. Οι Σοβιετικοί, όμως, χάρη στην εξαίρετη κατασκοπεία τους, είχαν γνώση των γερμανικών προθέσεων. Μάλιστα, λέγεται ότι ο Στάλιν είχε στα χέρια του ένα αντίγραφο του σχεδίου της επιχείρησης, τρεις ημέρες προτού το υπογράψει ο Χίτλερ.
Εκμεταλλευόμενοι και την καθυστέρηση των Γερμανών, οι οποίοι περίμεναν την άφιξη νέων όπλων στο μέτωπο, οι Σοβιετικοί κατασκεύασαν γύρω από το Κουρσκ μια ζώνη αμυντικών οχυρώσεων βάθους 250 χλμ., τουλάχιστον δέκα φορές βαθύτερη από την περίφημη γραμμή Μαζινό. Με βάθος τριπλάσιο αυτού που χρειαζόταν για να σταματήσει τη γερμανική επίθεση, ήταν η πιο ισχυρή αμυντική γραμμή που είχε κατασκευαστεί ποτέ. Όταν οι γερμανικές δυνάμεις είχαν πλέον εξαντληθεί εναντίον της, ο Κόκκινος Στρατός εξαπέλυσε την αντεπίθεσή του.
Η Μάχη του Κουρσκ, κρίσιμη και για τις δύο πλευρές, άρχισε στις 5 Ιουλίου του 1943 και έληξε στις 23 Αυγούστου με νίκη της ΕΣΣΔ. Θεωρείται η πιο αιματηρή σύγκρουση με τη συμμετοχή τεθωρακισμένων στην παγκόσμια πολεμική ιστορία. Ακόμη, ήταν η πρώτη μάχη στην οποία αποκρούστηκε μια επίθεση κεραυνοβόλου πολέμου (Blitzkrieg), ενώ για πρώτη φορά μια σοβιετική εξόρμηση απέβαινε επιτυχής το καλοκαίρι. Τέλος, μετά την τιτανομαχία του Κουρσκ, ο Κόκκινος Στρατός, παρά τις τεράστιες απώλειες, θα πέρναγε οριστικά από την άμυνα στην επίθεση, προελαύνοντας δυτικά, μέχρι την καρδιά του Τρίτου Ράιχ.
Επιχειρησιακές λεπτομέρειες
Έχει καθιερωθεί η μάχη του Κουρσκ να χωρίζεται σε 3 στάδια:
- Η αμυντική επιχείρηση του Κουρσκ (5 -23 Ιουλίου)
- Η επιχείρηση επίθεσης στο Οριόλ (12 Ιουλίου – 18 Αυγούστου)
- Η επιχείρηση επίθεσης στο Μπέλγκοροντ και Χάρκοβο (3 – 23 Αυγούστου)
Τα σοβιετικά στρατεύματα ήταν υπό τη διοίκηση του Γκεόρκγι Ζούκοφ, Νικολάι Βατούτιν, Ιβάν Κόνεφ και του Κωνσταντίν Ροκοσόφσκι.
Τα γερμανικά στρατεύματα ήταν υπό τη διοίκηση του Έριχ φον Μανστέιν, Γκιούντερ Χανς φον Κλιούγκε, Βάλτερ Μόντελ, Γκέρμαν Γκοτ.
Η γερμανική διοίκηση αποφάσισε να πραγματοποιήσει μια μεγάλη στρατηγική επιχείρηση στην προεξοχή του Κουρσκ το καλοκαίρι του 1943. Προγραμματίζονταν να διεξαχθούν δύο συγκλίνοντα χτυπήματα σε μία από τις περιοχές των πόλεων Οριόλ (από το Βορρά) και Μπέλγκοροντ (από το Νότο). Οι ομάδες επίθεσης έπρεπε να σμίξουν στην περιοχή του Κουρσκ θέτοντας σε κλοιό τα στρατεύματα του Κεντρικού μετώπου και του μετώπου Βορόνεζ του Κόκκινου Στρατού. Η επιχείρηση έλαβε την κωδική ονομασία Citadel. Για την διεξαγωγή της επιχείρησης Citadel η γερμανική διοίκηση συγκέντρωσε 50 μεραρχίες, μεταξύ των οποίων 16 τεθωρακισμένες και μηχανοκίνητες. Το συγκρότημα στρατευμάτων αποτελούταν τουλάχιστον από 900.000 άτομα, περίπου 2.700 τεθωρακισμένα άρματα μάχης και 2.000 αεροσκάφη.
Οι αριθμοί αυτοί αντιπροσώπευαν περίπου το 70% των τεθωρακισμένων μεραρχιών, έως 30% των μηχανοκίνητων και πάνω από 20% μεραρχιών πεζικού, όπως επίσης και το 65% όλων των πολεμικών αεροσκαφών που δραστηριοποιούνταν στο σοβιετικό-γερμανικό μέτωπο, οι οποίες είχαν συγκεντρωθεί σε μία περιοχή, η οποία αποτελούσε μόλις το 14% του μήκους του.
Το σοβιετικό συγκρότημα στρατευμάτων συμπεριλάμβανε πάνω από 2 εκατ. άτομα, πάνω από 5.000 τεθωρακισμένα οχήματα και αυτοκινούμενα πυροβόλα, όπως επίσης και 3.000 περίπου αεροσκάφη. Τα σοβιετικά στρατεύματα είχαν περίπου διπλή υπεροχή σε σχέση με τα γερμανικά στρατεύματα που τους αντιστέκονταν στο Κουρσκ.
Η μάχη της Πρόχοροφκα
Αναπτύσσοντας την επίθεση, οι σοβιετικές δυνάμεις ξηράς, έχοντας την υποστήριξη των 2 και 17 στρατευμάτων αέρος, όπως επίσης και της αεροπορίας μεγάλων αποστάσεων, απώθησαν τον αντίπαλο προς τα δυτικά σε απόσταση 140-150 χλμ, απελευθέρωσαν το Οριόλ, το Μπέλγκοροντ και το Χάρκοβο.
Στις 23 Αυγούστου με την κατάληψη του Χαρκόβου ολοκληρώθηκε η επιχείρηση επίθεσης του Μπέλγκοροντ-Χάρκοβο, η οποία ήταν το τελευταίο σκέλος της μάχης του Κουρσκ.
Σύμφωνα με τις σοβιετικές πηγές, η Βέρμαχτ έχασε στη μάχη του Κουρσκ πάνω από 500.000 στρατιώτες και αξιωματικούς, 1.500 τεθωρακισμένα. Οι απώλειες των σοβιετικών στρατευμάτων ανήλθαν σε 254.470 άτομα και πάνω από 3.000 μονάδες τεθωρακισμένων οχημάτων.
Μετά τη μάχη πάνω από 100.000 άτομα είχαν τιμηθεί με παράσημα και μετάλλια, 231 άτομα έλαβαν τον τίτλο του Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης. 132 μονάδες έλαβαν τον τίτλο της φρουράς, 26 έλαβαν τιμητικούς τίτλους.
Στις 23 Αυγούστου, την ημέρα της ήττας του γερμανικού στρατού από τα σοβιετικά στρατεύματα στη μάχη το Κουρσκ, σύμφωνα με τον Ομοσπονδιακό νόμο υπ. Αρ. 32 FZ με ημερ. 13 Μαρτίου του 1995 «Περί των ημερών της στρατιωτικής δόξας (ημέρες νίκης) της Ρωσίας» γιορτάζεται η Ημέρα της Στρατιωτικής Δόξας της Ρωσίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Πολιτική Σχολίων
Το «Νομικά Ανάλατα» δεν έχει προς το παρόν ενεργοποιήσει καμία υπηρεσία έγκρισης ή μετριασμού σχολίων. Επίσης, έχει επιτρέψει τα ανώνυμα σχόλια. Οι επιλογές αυτές οφείλονται στην επιθυμία μας να δημιουργηθεί μία κοινότητα γύρω από το ιστολόγιο, η οποία να συζητά και να έχει παλμό.
Όμως, πρέπει να σημειωθούν τα εξής:
- Κάθε σχόλιο αντιπροσωπεύει τον σχολιαστή του και μόνο, και δεν απηχεί κατ’ ανάγκην τις αντιλήψεις του «Νομικά Ανάλατα»
- Υβριστικά, δυσφημιστικά ή άλλα παράνομα σχόλια δε θα γίνονται σε καμία περίπτωση ανεκτά.
- Σε καμία απολύτως περίπτωση δε θα γίνονται ανεκτά υβριστικά σχόλια που απευθύνονται στους υπόλοιπους σχολιαστές του Ιστολογίου.
- Πέρα από τα παράνομα σχόλια, απαγορεύονται τα σχόλια που είναι σκοπίμως εκτός θέματος, άσχετα, προκλητικά και έχουν σκοπό να προκαλέσουν εκρηκτικές αντιδράσεις (Τρολ, Troll).
Το «Νομικά Ανάλατα» διατηρεί το δικαίωμα της απροειδοποίητης και αναιτιολόγητης φραγής (block) χρηστών που έχουν παραβιάσει τους όρους χρήσης.
(από τους Όρους Χρήσης)