Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου 2013

Συνηθισμένα λάθη στα λεξικά!

Μια παλιά αλήθεια που εμείς τώρα ανακαλύψαμε και -με μεγάλη χαιρεκακία- σας μεταφέρουμε: 
Τα λεξικά έχουν λάθη! Ακόμα και τα πιο έγκυρα. Κανένα λεξικό δεν είναι απαλλαγμένο από τυπογραφικά λάθη, αβλεψίες, αδικαιολόγητες παραλείψεις, ανύπαρκτες λέξεις και, κυρίως, διαφορές με άλλα λεξικά στην απόδοση κάποιων λέξεων!

Παρουσιάζουμε εδώ μερικές αξιοσημείωτες διαφορές στην ορθογραφία λέξεων ανάμεσα στα πιο έγκυρα λεξικά:  του «Μπαμπινιώτη»,  του «Κριαρά»  του « Μανόλη Τριανταφυλλίδη» και  του «Τεγόπουλου-Φυτράκη».(Μην εντυπωσιάζεστε, δεν ξεψαχνίσαμε μόνοι μας, λέξη προς λέξη, τα λεξικά αυτά).

  • γλιτώνω - γλυτώνω. Προτιμούμε το γλυτώνω.
  • λιώνω - λειώνω. Προτιμούμε το λειώνω αλλά χρησιμοποιούμε και το λιώνω.
  • ξιπασιά - ξιππασιά - ξυππασιά. Προτιμούμε το ξιπασιά
  • κτίριο - κτήριο. Προτιμούμε το κτίριο αλλά χρησιμοποιούμε και το κτήριο. Η λέξη αυτή έχει εξελιχθεί σε πεδίο σφοδρών συγκρούσεων μεταξύ των επαϊόντων
  • παλικάρι - παλληκάρι. Προτιμούμε το παλικάρι.
  • βρώμα - βρόμα. Προτιμούμε το βρόμα, χωρίς να μας πολυαρέσει.
  • εγχείρηση - εγχείριση. Προτιμούμε το εγχείρηση.
  • συνέταιρος - συνεταίρος. Προτιμούμε το συνέταιρος.
  • κλωτσιά - κλοτσιά. Προτιμούμε το κλωτσιά.
  • χειρούργος - χειρουργός. Προτιμούμε το χειρουργός.
  • η προβλήτα αλλά και ο προβλήτας. Προτιμούμε το πιο σύγχρονο η προβλήτα.
  • μείγμα - μίγμα. Προτιμούμε το μείγμα
  • λόξυγκας - λόξιγκας- λόξυγγας. Προτιμούμε το λόξυγκας.
  • φάκελος - φάκελλος. Προτιμούμε το φάκελος.
  • κόκκαλο - κόκαλο. Προτιμούμε το κόκαλο.

Και το αγαπημένο μας, με τις περισσότερες εκδοχές:

  • επιβαρυμένος - επιβαρημένος - επιβαρρημένος - επιβαρυμμένος: Προτιμούμε το επιβαρυμένος. Το ομόρριζο βεβαρημένος έχει επίσης περιπετειώδη απόδοση. Οι επικρατέστεροι τύποι εδώ είναι βεβαρημένος και βεβαρυμένος.

Μια σημείωση για τον «χειρουργό». Η αρχική μας πρόταση ήταν το «χειρούργος» αλλά όπως υποδείxθηκε από φίλους του site, είναι προτιμότερο το χειρουργός, κατά το ξυλουργός, σε αντιδιαστολή με λέξεις με την ίδια κατάληξη αλλά κακή έννοια όπως πανούργος, κακούργος, ραδιούργος. Η προσέγγιση αυτή έχει μια λογική και μιας και δεν υπάρχει επίσημος κανόνας, την υιοθετούμε. Χειρουργός, λοιπόν.

Οι παραπάνω λέξεις είναι αυτές για τις οποίες φαίνεται να υπάρχει η μεγαλύτερη διασπορά διαφορετικών εκδοχών. Υπάρχουν και πάμπολλες άλλες για τις οποίες μεμονωμένα κάποια λεξικά προτείνουν την δική τους ιδιόμορφη ορθογραφία. 
Χαρακτηριστικό είναι ότι ο καθ' όλα σεβαστός καθηγητής κ. Μπαμπινιώτης στο προσφάτως (2009) εκδοθέν ετυμολογικό του λεξικό υποστηρίζει με άψογη επιχειρηματολογία τις εξής παλαβές ορθογραφίες: καθοίκι, τσηρώτο, ρωδάκινο, αγώρι, καρώτο και άλλα. (αγνοήστε τες)

Το κακό είναι ότι δεν μπορεί να βασιστεί 100% κανείς σε μια πηγή είτε αυτή είναι λεξικό είτε γραμματική. Πάντα υπάρχουν παροράματα, παραλήψεις, προσωπικές ερμηνείες, ανεφάρμοστες γλωσσικές επιλογές. Το λεξικό του Μπαμπινώτη, που είναι και το πιο πρόσφατο, είναι προβεβλημένο και δημοφιλές, αλλά έχουμε διαπιστώσει πως εκείνο που είναι γενικότερα αποδεκτό, σε κύκλους διορθωτών / κειμενογράφων / φιλολόγων / γλωσσολόγων κλπ, είναι το «Λεξικό της κοινής νεοελληνικής του Μανόλη Τριανταφυλλίδη» (διαθέσιμο και online), το οποίο φαίνεται να εκφράζει την πλέον «επίσημη» εκδοχή για την νεοελληνική ορθογραφία. 
Και στο Γνωμικολογικόν, αυτό είναι το λεξικό που χρησιμοποιούμε περισσότερο, παρόλο που και εδώ δεν λείπουν κάποιες περίεργες ορθογραφίες με αποκορύφωμα το εκτρωματικό «γγαστρώνω» (ναι, με δύο γ- στην αρχή της λέξης!) 

Πηγή : http://www.gnomikologikon.gr/greek-lamguage-errata.html#ixzz2eF5AFtUp

Κάθε νέα ανάρτηση στο email σας

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Πολιτική Σχολίων

Το «Νομικά Ανάλατα» δεν έχει προς το παρόν ενεργοποιήσει καμία υπηρεσία έγκρισης ή μετριασμού σχολίων. Επίσης, έχει επιτρέψει τα ανώνυμα σχόλια. Οι επιλογές αυτές οφείλονται στην επιθυμία μας να δημιουργηθεί μία κοινότητα γύρω από το ιστολόγιο, η οποία να συζητά και να έχει παλμό.

Όμως, πρέπει να σημειωθούν τα εξής:

- Κάθε σχόλιο αντιπροσωπεύει τον σχολιαστή του και μόνο, και δεν απηχεί κατ’ ανάγκην τις αντιλήψεις του «Νομικά Ανάλατα»
- Υβριστικά, δυσφημιστικά ή άλλα παράνομα σχόλια δε θα γίνονται σε καμία περίπτωση ανεκτά.
- Σε καμία απολύτως περίπτωση δε θα γίνονται ανεκτά υβριστικά σχόλια που απευθύνονται στους υπόλοιπους σχολιαστές του Ιστολογίου.
- Πέρα από τα παράνομα σχόλια, απαγορεύονται τα σχόλια που είναι σκοπίμως εκτός θέματος, άσχετα, προκλητικά και έχουν σκοπό να προκαλέσουν εκρηκτικές αντιδράσεις (Τρολ, Troll).

Το «Νομικά Ανάλατα» διατηρεί το δικαίωμα της απροειδοποίητης και αναιτιολόγητης φραγής (block) χρηστών που έχουν παραβιάσει τους όρους χρήσης.

(από τους Όρους Χρήσης)